Hakimlik Sınavlarında Yaş Sınırı Anayasaya Aykırı mı?

Sayın Arkadaşlar,

Ben idari hakimlik sınavına girmek istiyorum. Açık öğretim işletme okuyorum. Mezun olduğumda 30 yaşımda olacağım. Ve bildiğiniz üzere hakimlik sınavlarında 30 yaş sınırı konulmaktadır.

Sizce bu yaş sınırı yasal mıdır? Bu konu hakkında idare mahkemelerine bir dava açılsa kazanılma şansı var mıdır? Bu konu hakkında ciddi durmaktayım. Açmayı düşündüğüm davayı aşağıda sıraladığım anayasa mahkemelerine aykırıdır diyerek açmayı düşünüyorum. Aşağıda sıralamış olduğum maddelere bakarak sizce 30 yaş sınırının kaldırılması konusunda bir dava açılsa kazanma şansımın ne olduğunu söylemeniz mümkün müdür? Yada bu konuda daha önceden açılmış ve bitmiş davalar biliyorsanız sonuçları ne olmuştur acaba? Cevap vereceğinizi umut ederek görüşmek üzere diyorum. Maddelere gelirsek :

Adalet Bakanlığının Adli Yargı Hakimliği ve Savcı adaylığı için ilan etmiş olduğu sınav duyurusunda, sınava başvurabilmek için ‘adli yargı hakimlik ve savcılığı sınavının 31.01.2007 tarihi itibariyle lisans ve lisansüstü öğrenimini yapmış olanlar için 30 yaşını( doğum tarihi 31.01.1977 ve daha sonra olanlar) bitirmemiş olmak’ koşulunun dayanağı olan 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunun değişik 8.maddesi b bendi hukuka, anayasaya ve insan haklarına aykırıdır.Şöyleki;

1-Anayasanın 70. maddesinde: “Her Türk, kamu hizmetine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada görevin gerektirdiği niteliklerden başka bir ayrım gözetilemez” denmektedir. Bu madde, kamu hizmetinin anayasal bir hak olduğunu belirtmekte ve adli yargı hakimliği ve savcılık mesleğine girebilmek için aranacak şartların “görevin gerektirdiği niteliklerle” ilgili olması şeklinde düzenlemiştir.Bu maddeye göre, yasayla yada yönetmelikle yapılacak bir düzenlemeyle görevin gerektirmediği bir şart ileri sürülemeyecektir. Böylelikle 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunun değişik 8.maddesinin b bendinde aranılan 30 yaş şartı açıkça anayasaya aykırılık teşkil etmektedir.

2-Anayasa 10. madde 3. fıkrası aynen: “Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadır.” demektedir. Görevin gerektirdiği niteliklerle ilgisi olmayan “30 yaşından gün almamış olmak” şartı ile kişiler arasında haksız olarak yaş ayrımcılığı yapılmakta, 30 yaşını geçen hukuk fakültesi mezunlarına hakimlik savcılık mesleğine girme yolu kapatılarak “Kamu hizmetlerine girme” şeklindeki anayasal hakları ellerinden alınmaktadır.

3-Anayasanın 123.maddesi, ‘İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir.’ idarenin bütünlüğü ilkesine vurgu yapılmaktadır. Bu anayasal ilke ile aynı durumlarda ki kurumların aynı işlemi yapması gerektiği vurgulanmaktadır..
Bunun konumuzla ilgisine gelince, kamu kurumları aynı memur kadroları için farklı üst yaş sınırları tespit ederek, aynı durumda farklı uygulamaya gitmekte, idarenin bir bütün olduğunu belirten 123. maddeye aykırı davranmaktadırlar. Örnek olarak,1945 yılında çıkarılan Hesap Uzmanları Kurulu Kurulmasına Dair Kanunda Hesap Uzman Yardımcılığı için üst yaş sınırı “Gireceği imtihanın açıldığı yıl Ocak ayının ilk gününde 35 yaşını bitirmemiş olmak” olarak belirlenmiştir. 2000 yılında çıkarılan Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Avrupa Birliği Uzman Yardımcılığı Sınavı Yönetmeliğinde de “Sınavın yapıldığı yılın Ocak ayının ilk gününde 35 yaşını doldurmamış olmak” koşulu getirilmiştir.Tıpta uzmanlık sınavında (TUS) sınava en son girilebilecek yaş sınırı 40’tır. Öğretmenlikte de üst yaş sınırı “40 yaş” olarak uygulanmaktadır. Kimi bazı kurumlarda ise üst yaş sınırı olarak 31 bazısında ise 29 yaş sınırı uygulanmaktadır.Görüldüğü üzere idari kurumlar yasa ve yönetmelik kapsamındaki düzenlemelerle üst yaş sınırını keyfi olarak farklı uygulamaktadır. Kurumların ‘kamu hizmetine girme’ için farklı üst yaş sınırı koymaları farklı işlem yapmaları anlamına gelir ve Anayasa’nın 123. maddesinde yerini bulan ‘idarenin bütünlüğü’ ilkesine aykırılık oluşturmaktadır.Anayasanın 123. maddesi gereğince şayet bir üst yaş sınırı konulacaksa bu her kurum için aynı olmalı ve bu sınır yapılacak görevin nitelikleri ile ilgili ve haklı bir sınır olmalıdır.
Adalet Bakanlığının 2802 sayılı hakimler savcılar yasasına istinaden hakimlik ve savcılık sınavı için yapmış olduğu duyuruda sınava başvurabilmek için belirlemiş olduğu koşullar arasında yer alan 30 yaş sınırı da yukarıda izah edilen kurumların farklı uygulamalarıyla değerlendirildiğinde anayasanın 123.maddesine aykırılık teşkil etmektedir.

4- Adli yargı hakimlik ve savcılık sınavına başvuramama sebebi olarak 30 yaşını geçirmiş olmak, Anayasanın yanı sıra ülkemizin imza koyduğu Birleşmiş Milletler ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmelerine de aykırıdır. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Bildirgesinin 2. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 14. maddesinde “Ayrımcılık Yasağı” düzenlenmiştir. Adalet Bakanlığı, bu işlemi ile yaş ayrımcılığı yapmaktadır.

Size tamamen katılıyorum fakat sizin de belirtiğiniz gibi 'Her Türk, kamu hizmetine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada görevin gerektirdiği niteliklerden başka bir ayrım gözetilemez' görevin gerektirdiği nitelik olarak yaşı da düşünmek gerekiyor . O yuzden bir an once bir dava acmanız yararınıza olacaktır.

Dava açmanızda sakınca yok. Gerekçelerinizden yola çıkarak davanızın menfi sonuçlanma olasılığı bir hayli fazla. Çünkü, Hukukta eşitlik "eşit olanlar arasındaki eşitlik" tir. Örneğin; bir kısım hakimler için 30, bir kısımları içinse farklı bir yaş sınırı konulmuş olsa bu eşitliğe aykırıdır diyebiliriz. Oysa bütün adaylar için aynı yaş sınırının uygulanıyor olması sıraladığınız gerekçelere prim verilmesini zorlaştırıyor diye yorumluyorum.

Davayı kesinlikle kazanırsınız. Çünkü yazdığınız gerekçeler son derece sağlam.

Hukukta eşitlik "eşit olanlar arasındaki eşitlik" tir. diyor Av. Mehmet Aydın bey. Hakimliğe alınmada "30 yaş altı" ve "30 yaş üstü" gibi bir ayırım var mı var?30 yaş altının ne gibi bir ayrıcalığı var da onlar hakim olabiliyor? 30 yaş üstünün ne gibi bir eksiklikleri varda onlar hakim olamıyorlar? İki adam ikiside hukuk bitirmiş. Biri 30 yaşını geçti diye sınava alınmıyor. Diğeri alınıyor. Bu yaş ayırımcılığıdır. Hukudışıdır ve ayıptır.

Ayrıca anaysa 10. maddesi dışında dayandığınız 70. madde, 123. madde son derece açık. 30 yaş şartının hakimlik görevi ile ne ilgisi var? Kesinlikle kazanılır bu dava. İlgikli arkadaş benimle özelden irtibata geçerse bende yardımcı olurum.